Uwaga inwestorów skupia się obecnie na ryzyku wystąpienia recesji zarówno w USA, jak i w Europie. Krzywe rentowności wykazują już dynamikę charakterystyczną dla tzw. późnego cyklu, wyraźnie się wypłaszczając
Oba regiony doświadczyły istotnych w skali negatywnych szoków podażowych na przestrzeni ostatnich 2-3 kwartałów, prowadzących do szybkiego wzrostu inflacji (8,6% w USA i 8,1% w Eurolandzie). Do tej pory gospodarstwa domowe całkiem nieźle radziły sobie z efektami szoku inflacyjnego, sięgając po zgromadzone w czasie pandemii oszczędności. W ten sposób coraz niższe odczyty wskaźników sentymentu konsumenckiego, w których od kilku miesięcy wskazania na problem inflacji są ewidentne, nie odnajdywały odzwierciedlenia w niższej konsumpcji. Jego ostatnie odczyty (najniższe od 40 lat) sugerują jednak, że okres wybujałej konsumpcji może dobiegać końca.
Wskaźniki koniunktury konsumenckiej w głównych gospodarkach
W USA czynnikiem prowadzącym do erozji dochodu rozporządzalnego gospodarstw domowych są niewątpliwie wzrosty cen paliw wynikające w dużej mierze z ograniczonych mocy przerobowych rafinerii. Biorąc pod uwagę, że Amerykanie średnio pokonują samochodami osobowymi 2-3 razy dłuższe dystanse niż Europejczycy droższe paliwo staje się istotnym hamulcem dla wzrostu konsumpcji w pozostałych kategoriach koszyka.
Średnia cena benzyny w USA ($/galon)
Przypadek Europy to wprost wynik najpierw samego ryzyka ograniczenia, a potem faktycznego ograniczenia przepływu rosyjskiego gazu. Rosnące ceny gazu sprawiają, ze paliwo to z ekonomicznego punktu widzenia przestaje być opłacalne, jednak istniejąca infrastruktura (m.in. gazociągi) powoduje, że Europa w najbliższym okresie jest na nie skazana i będzie ponosić jego wyższe koszty.
Cena 1 mln BTU gazu ziemnego i ropy naftowej
Wzrost prawdopodobieństwa dalszych ograniczeń w przepływie gazu do Europy i relatywnie niewielkie wypełnienie magazynów (poniżej 60% w przypadku Niemiec) najprawdopodobniej doprowadzi do racjonowania gazu od jesieni 2022 roku. Scenariusz ten traktujemy w tym momencie jako bazowy. Będzie on (recesja w Europie Zachodniej i przede wszystkim w najbardziej gazochłonnej gospodarce niemieckiej) miał też bezpośredni wpływ na dynamikę polskiego PKB, w tym jego kwartalną kontrakcję jeszcze w tym roku.
Kolejnymi zjawiskami niejako zwiastującymi recesję w obu blokach są korekty cen surowców – zarówno energetycznych, jak i metali oraz rolnych. Nie są one w tym przypadku oznaką poprawy strony podażowej, a efektem spadkiem popytu. To ostatnie dobrze obrazują czerwcowe wskaźniki PMI dla przemysłu oraz co ciekawe dla usług, gdzie odbicie po COVIDzie może natrafiać na twarde ograniczenie budżetowe konsumenta.
Indeks cen surowców Bloomberga
Wreszcie, ryzyko wystąpienia recesji zwiększa obecna trajektoria stóp procentowych i zapowiedzi bankierów centralnych i w USA i w Europie co do kontynuacji zacieśnienia monetarnego. W przypadku ECB oczekiwana jest seria podwyżek stóp w niemal każdym miesiącu tego roku (z przynajmniej jednym ruchem o 50 pb). Stopa Fed Funds przebije natomiast poziom 3%. Ciągle za wcześnie, zważywszy na dotychczasowe problemy z diagnozą natury wzrostu inflacji, aby któryś z tych banków wycofał się z agresywnej komunikacji podwyżek i mocniej akcentował ryzyka dla wzrostu. W przypadku szefowej ECB pojawiły się nawet optymistyczne komentarze co do dobrych fundamentów dla kontynuowania ożywienia gospodarczego.
Zespół analityków Banku Pekao
