NATO testuje bezzałogowe statki nawodne do ochrony infrastruktury krytycznej, jak podmorskie kable oraz rurociągi, i patrolowania na wodach przybrzeżnych. Jest to część programu ochrony tej infrastruktury który rozpoczął się już maju br.
Nawodne drony USV są różne co do rozmiarów i zastosowań – od gigantycznej kilkunastometrowej amerykańskiej Manta Ray do niewielkich metrowych dronów rozpoznania opracowanych w Polsce. Jednak prawdopodobnie pierwszym zadaniem, które będą pełnić w NATO stanie się patrolowanie wód przybrzeżnych państw członkowskich, a także pomoc w ochronie podmorskich kabli i rurociągów przed atakami.
Rosyjska inwazja na Ukrainę i sukcesy odniesione przez ukraińskie USV Magura i Baby pokazały jak istotne są drony w misjach rozpoznania i ofensywnych. Warto jednak wspomnieć, że tego typu możliwości można uzyskać tylko jeśli istnieje stały dostęp do pozycjonowania satelitarnego, a tutaj NATO nie korzysta z rozwiązań komercyjnych jak Starlink.
Jak stwierdził admirał Pierre Vandier, Supreme Allied Commander Transformation NATO, czyli dowódca jednostki w ramach NATO tworzącej i wdrażającej nowe systemy walki w Sojuszu, już przyszłym roku rozpocznie się tworzenie takiej floty robotów. Niedawno w grach wojennych o kryptonimie „Digital Talon 3.0” testowano zastosowanie dronów w różnych misjach i ich profilach – od rozpoznania obiektów podwodnych do ich użycia jako niewielkich okrętów bazowania dla latających dronów.
Już obecnie istnieje sporo różnego typu i zastosowań dronów, w tym przeznaczone do patrolowania podmorskich kabli opracowane przez grupy takie jak Martoc Project. W US Navy istnieje struktura operacyjna przeprowadzająca misje dronowe Task Force 59, w ramach której testowane są drony autonomiczne i pilotowane. Zajmuje się tym wydzielony z Task Force 59 zespół Task Force 59.1. Jak powiedział Defense News dowodzący w tym zespole por. Luis Echeverria, oficer z doświadczeniem 60 tys. godzin operacji dronowych, zespół jest „gotowy wykorzystać możliwości bezzałogowych systemów TF 59 i wytyczyć nowe szlaki dzięki koncepcjom współpracy załogowej i bezzałogowej”.
„Jesteśmy „pionierami” przyszłości US Navy” – dodał.
Według BBC powołującej się na adm.Vandiera, nowe siły dronowe mają zostać częścią Allied Maritime Command (MARCOM). Prawdopodobnie będą podporządkowane powołanemu w maju br. Centrum Morskiemu ds. Bezpieczeństwa Krytycznej Infrastruktury Podmorskiej w ramach MARCOM w Northwood w Wielkiej Brytanii.
„Na razie nie ma nazwy, tylko USV Fleet. W rzeczywistości już istnieje, więc jakoś nie jest to zbyt ryzykowne. Stany Zjednoczone od lat wykorzystywały Task Force 59 w Zatoce Perskiej, więc wszystko jest znane – więc to bardziej kwestia przyjęcia (rozwiązań) niż technologii” – powiedział Vandier w Defense News.
Program polega na szybkim przygotowaniu pierwszych elementów zespołu dronów do działania, tak by były gotowe do czasu kolejnego szczytu NATO w czerwcu 2025 r., aby „od tego momentu NATO mogło codziennie monitorować swoje otoczenie”.
Cały program jest częścią planu ustalonego w maju br. na pierwszym spotkaniu nowej Sieci Krytycznej Infrastruktury Podmorskiej NATO. W trakcie tego spotkania stwierdzono, że wobec coraz większych wyzwań dla infrastruktury krytycznej, jak rurociągi i kable podmorskie, Sojusz musi wdrożyć nowe narzędzia w celu zwiększenia ich bezpieczeństwa. Co prawda od tego czasu zwiększono liczbę patroli morskich, zwłaszcza wokół farm wiatrowych offshore, ale nie zapobiegło to przerywaniu kabli łącznościowych przez wleczone kotwice statków, przy czym ostatni incydent, w których chiński masowiec Yi Peng 3 podejrzany jest o zerwanie dwóch kabli – C-Lion i kabla z Litwy do Szwecji – może wskazywać na sabotaż na zamówienie. Innym problemem zaczynają być kradzieże badawczych dronów USV przemierzających oceany w celu pomiarów pogody i stanu morza, m.in dwóch należących do Narodowej Agencji Oceanicznej i Atmosferycznej USA, NOAA przez jednostki chińskie. Prawdopodobnie Chińczykom chodziło o zapoznanie się z amerykańskimi technologiami zastosowanymi w dronach USV.
