Cukrzyca dotyka ponad 2 mln Polaków, a z prognoz wynika, że w ciągu najbliższych 15-20 lat ta liczba się podwoi. Niemal 90% z nich zmaga się z cukrzycą typu II, w której leczeniu najważniejsze jest utrzymanie prawidłowej masy ciała, stosowanie odpowiedniej diety i aktywność fizyczna. W dużej części przypadków konieczne jest także przyjmowanie leków zmniejszających stężenie glukozy we krwi. Te jednak blokują wchłanianie wielu cennych witamin i minerałów, a to wiąże się z licznymi dolegliwościami wynikającymi z niedoborów.
„Aby leczenie cukrzycy było skuteczne, ważne jest, aby organizm był w dobrej kondycji. Dlatego w diecie diabetyka istotny jest nie tylko niski indeks czy ładunek glikemiczny, ale także dostarczanie substancji odżywczych, których wchłanianie może być zaburzone wskutek przyjmowania leków, takich jak Metformina. Niedobory witamin i minerałów mogą natomiast skutkować zakłóceniem pracy układu sercowo-naczyniowego, nerwowego czy immunologicznego. Objawy tych niedoborów bywają mylnie wiązane z dolegliwościami cukrzycowymi. Zdarza się więc, że chorzy je ignorują i nie zgłaszają ich lekarzom, którzy mogliby zlecić oznaczenie poziomu witamin we krwi i ewentualną suplementację lub wzbogacenie diety – mówi Katarzyna Lichosik, dietetyczka i edukatorka żywieniowa TU Zdrowie.
Przy stosowaniu leków obniżających poziom glukozy we krwi zaburzone może być przede wszystkim wchłanianie witaminy B12. Jej niedobory prowadzą do anemii, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, a także zaburzeń neurologicznych i emocjonalnych.
„Działanie witaminy B12 na zdrowie psychiczne jest potwierdzone badaniami, z których wynika, że osoby z cukrzycą są bardziej narażone na depresję czy obniżenie nastroju. Dlatego tak ważne jest dostarczanie jej w pożywieniu. Dobrym źródłem witaminy B12 są ryby i mięso – przy cukrzycy najlepiej chude, a także jaja. Trzeba przy tym pamiętać, że witamina B12 występuje tylko w produktach odzwierzęcych, więc osoby będące na diecie wegańskiej muszą ją suplementować – dodaje Lichosik.
Kolejnym ważnym składnikiem, którego wchłanianie może być blokowane przy stosowaniu leków przeciwcukrzycowych jest kwas foliowy. Wraz z witaminą B12 bierze on udział w procesach wzrostu, rozwoju i rozmnażania komórek. Odpowiada również za procesy krwiotwórcze i pracę układu nerwowego. Jego przyjmowanie jest szczególnie ważne u kobiet w ciąży, gdyż niedobry kwasu foliowego mogą powodować wady cewki nerwowej u dziecka, a także zaburzyć jego prawidłowy rozwój.
„Bogatym źródłem kwasu foliowego są zielone warzywa, na przykład jarmuż, szpinak, sałata, brukselka czy natka pietruszki. Obok nich należy spożywać produkty zbożowe, orzechy włoskie i pekan a także rośliny strączkowe. W sklepach dostępne są też produkty wzbogacane kwasem foliowym, na przykład płatki śniadaniowe. Suplementy to zazwyczaj połączenie kwasu foliowego z witaminą B12 i ich przyjmowanie jest konieczne w przypadku dużych niedoborów potwierdzonych badaniami lub diet eliminacyjnych” – mówi Katarzyna Lichosik.
Obok witaminy B12 i kwasu foliowego niezbędne jest dostarczanie organizmowi witaminy D. W naszej szerokości geograficznej konieczne jest jej suplementowanie od początku października do końca marca. Aby dostarczyć ją w pożywieniu, należy sięgać po ryby, jaja i produkty mleczne. Czasami, szczególnie w okresie zimowym może się jednak okazać, że warto sięgnąć po kapsułkę.
„Przy niedoborach witaminy D będziemy odczuwać zmęczenie i problemy ze snem. Liczne badania wykazują też, że niedostateczna ilość witaminy D w organizmie może się przyczyniać do depresji i problemów ze snem. Nie wolno też zapominać o ogromnej roli witaminy D we wzmacnianiu odporności i utrzymywaniu dobrej kondycji układu kostnego. Kolejnym składnikiem, który jest niedoborowy, gdy stosujemy leki obniżające poziom cukru we krwi, jest cynk, który wzmacnia układ immunologiczny, więc jeśli organizm nie jest w niego odpowiednio zaopatrywany, staje się bardziej podatny na infekcje. Aby dostarczyć go organizmowi, należy włączyć do diety orzechy, nasiona, produkty zbożowe i mleczne, ryby i mięso. Niedobory cynku utrudniają też koncentrację i wpływają na zaburzenia snu i nastroju. Jednym z widocznych objawów niedoboru cynku są białe plamki na paznokciach. Jeśli je zaobserwujemy, warto oznaczyć poziom cynku we krwi, a w razie niedoborów, sięgnąć po suplementy” – radzi dietetyczka.
Leki obniżające poziom glukozy we krwi mogą ograniczać także wchłanianie magnezu odpowiedzialnego m.in. za prawidłową pracę serca. Odpowiada on też za regulację temperatury organizmu, ciśnienia tętniczego, a także budowę kości. Niedobory magnezu powodują problemy ze strony układu sercowo-naczyniowego, skurcze mięśni, poczucie zmęczenia czy problemy ze snem. Naturalnym źródłem magnezu są orzechy i nasiona, zielone warzywa liściaste, kakao, a także ryby.
Z myślą o osobach z tymi schorzeniami TU Zdrowie stworzyło program zdrowotny Mój Dietetyk, który skierowany jest do osób zmagających się z przewlekłymi chorobami dietozależnymi: cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym, dną moczanową i osteoporozą. Po zgłoszeniu się do programu ubezpieczony pozostaje pod opieką konsultanta medycznego, który nadzoruje przebieg programu, pomaga w umawianiu wizyt i badań diagnostycznych.
