Pełen wyzwań 2022 r. – w którym rosyjska napaść na Ukrainę wywołała trwający do dzisiaj kryzys energetyczny i szybki wzrost inflacji w całej Europie, a lato przyniosło rekordowe fale upałów i susze – sprawił, że Polacy jeszcze silniej uświadamiają sobie skutki zmiany klimatu i konieczność podjęcia natychmiastowych działań. Dwie trzecie Polaków uważa, że w związku z tym należy przyspieszyć zieloną transformację
Z przeprowadzonej w sierpniu corocznej ankiety na zlecenie Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) dotyczącej klimatu wynika, że 65% Polaków uważa, iż rosyjska inwazja na Ukrainę i jej konsekwencje powinny być impulsem do przyspieszenia zielonej transformacji. Z kolei 83% respondentów twierdzi, że jeśli w najbliższych latach nie ograniczymy radykalnie zużycia energii i towarów, czeka nas globalna katastrofa.
– Ankieta EBI dotycząca klimatu za rok 2022 wykazała, że Polacy zdają sobie sprawę z konieczności szybszego przejścia na wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych i popierają takie działania jako skuteczny sposób na walkę z globalnym kryzysem energetycznym i klimatycznym oraz na zapewnienie zrównoważonej ekologicznie przyszłości swojego kraju i całej Unii Europejskiej. Poparcie to jest bardzo istotne w kontekście zbliżającej się konferencji klimatycznej COP27 – mówi wiceprezes EBI Teresa Czerwińska.
– EBI jest gotowy do dalszego udzielania Polsce pomocy w wymiarze praktycznym, a także służy swoim kilkudziesięcioletnim doświadczeniem we wspieraniu innowacyjnych inwestycji w czystą energię, w tym modernizację systemu dostaw energii, rozwój farm wiatrowych oraz budowę bardziej energooszczędnych lokali socjalnych. Jesteśmy przygotowani do tego, aby zaoferować pełną gamę usług doradczych i instrumentów finansowych w celu zapewnienia sprawiedliwej, ekologicznej transformacji energetycznej – dodaje.
Świadomość zmian klimatu i potrzeba podjęcia pilnych działań
O ile w 2021 r. największym wyzwaniem była dla Polaków pandemia COVID-19, o tyle obecnie w odpowiedziach dominują kwestie gospodarcze i finansowe, które dla 72% ankietowanych są największym powodem do obaw. Jednocześnie 81% Polaków twierdzi, że odczuwa wpływ zmiany klimatu na swoje życie codzienne.
Według ankiety EBI aż 83% respondentów uważa, że jeśli w najbliższych latach nie ograniczymy radykalnie zużycia energii i towarów, czeka nas globalna katastrofa. Równocześnie 87% ankietowanych wyraża opinię, że władze działają zbyt wolno, a jedynie 41% sądzi, że Polsce uda się znacznie zredukować do 2030 r. emisję dwutlenku węgla.
Wojna w Ukrainie i zielona transformacja
Z ankiety wynika też, że większość (65%) Polaków uważa, iż wojna w Ukrainie oraz jej wpływ na ceny ropy i gazu powinny stać się impulsem do przyspieszenia zielonej transformacji (co jest wartością zbliżoną do średniej w UE, która wynosi 66%).
Poproszeni o uszeregowanie działań według priorytetów, Polacy wskazują, że ich zdaniem władze powinny w pierwszej kolejności rozwijać energetykę odnawialną (49%), a w dalszej – dywersyfikować dostawy energii, aby uniknąć uzależnienia od jednego dostawcy (32%).
Dla części mieszkańców priorytetem staje się również oszczędzanie energii. Zdaniem 19% Polaków obywatele i przedsiębiorstwa muszą podjąć dodatkowe starania, aby zmniejszyć ilość zużywanej przez siebie energii, co pokrywa się ze średnią w UE (również 19%). Opinia ta jest rozpowszechniona zwłaszcza wśród przedstawicieli młodszych pokoleń (30% wśród osób w wieku 15–29 lat).
Przeciwdziałanie skutkom zmian klimatu i wysokim cenom energii
Jeśli chodzi o zmniejszanie zużycia energii, Polacy stawiają przede wszystkim na wysokie opodatkowanie towarów i usług silnie zanieczyszczających środowisko, takich jak pojazdy typu SUV czy transport lotniczy (60%). Ponadto popierają indeksowanie cen energii do poziomu zużycia każdego gospodarstwa domowego (65%), co oznacza, że im więcej energii zużywa dane gospodarstwo, tym więcej za nią płaci. Jednocześnie 59% ankietowanych uważa, że dobrym sposobem na zmniejszenie łącznego zużycia energii byłoby obniżenie limitów prędkości na autostradach.
Gdyby Polacy mieli obniżyć tej zimy temperaturę w swoich domach, 26% zgodziłoby się ograniczyć ją do 19°C (co jest wynikiem o 2 pkt. proc. niższym od średniej w UE, która wynosi 28%). Jednocześnie kolejne 24% Polaków wskazuje, że już teraz nie może sobie pozwolić na pełne dogrzanie domu lub mieszkania.
Europejski Bank Inwestycyjny przeprowadził piątą edycję ankiety dotyczącej klimatu, której celem było wnikliwe zbadanie odczuć obywateli w kwestii zmiany klimatu. Piąta edycja tej ankiety EBI – przeprowadzona we współpracy z pracownią badania rynku BVA – ma dostarczyć informacji do szerszej debaty na temat nastrojów i oczekiwań w zakresie działań na rzecz klimatu. W badaniu przeprowadzonym w sierpniu 2022 r. wzięło udział ponad 28 tys. respondentów, z reprezentatywnym panelem złożonym z osób w wieku co najmniej 15 lat z każdego z 30 krajów objętych ankietą.
