Niemiecki eksport niemal w ogóle nie korzysta z poprawy światowej koniunktury – twierdzi Klaus Wohlrabe z Instytutu Ifo, cytowany przez agencję Reutera. Jego opinia może się jednak wydać zaskakująca w świetle najnowszych danych niemieckiego urzędu statystycznego (Destatis): w styczniu 2024 r. Niemcy osiągnęły nadwyżkę w handlu zagranicznym w wys. 27,5 mld EUR, co stanowi historyczny rekord.
Saldo handlu zagranicznego Niemiec, mld EUR, wielkości nominalne
Saldo handlu zagranicznego Niemiec, mld EUR, wielkości realne (defl. CPI)
Po urealnieniu szeregu indeksem CPI okazuje się, że styczniowa nadwyżka eksportu nad importem mimo wszystko plasuje się poniżej historycznego maksimum, tym niemniej wzrost nadwyżki handlowej naszych zachodnich sąsiadów, który dokonał się między sierpniem 2022 a styczniem 2024 pozostaje imponujący, nawet w ujęciu realnym.
Eksport, import i saldo handlowe Niemiec, mld EUR, nominalnie
Przyglądając się dekompozycji salda handlowego Niemiec można dostrzec, że styczniowa nadwyżka została osiągnięta pomimo średniookresowej stagnacji w eksporcie – wszystko za sprawą wyraźnie hamującego importu. Jak donosi Destatis, styczniowa dynamika eksportu wyniosła zaledwie 0,3% r/r, podczas gdy import zmalał aż o 8,3% r/r. Warto w tym miejscu przyjrzeć się również strukturze importu: strumień towarów i usług płynący do Niemiec z UE wzrósł o 1,7% r/r, w tym spoza strefy euro aż o 7,1% r/r. Oznacza to, że zagregowany spadek importu dokonał się na kierunku pozaeuropejskim. Faktycznie, import spoza UE (43,3% całkowitego importu do Niemiec) zmalał o 18,7% r/r, w tym import z Rosji aż o 82,4% r/r.
Widoczny na wykresach spadek wolumenu importu trwa od 2. połowy 2022 r. – nietrudno go zatem połączyć z wprowadzeniem wymierzonych w Rosję sankcji gospodarczych. Szczegółowych danych o styczniowej strukturze handlu zagranicznego Niemiec jeszcze nie opublikowano, a zatem chcąc przeanalizować w jakich kategoriach dóbr import nad Odrę i Ren wyhamował najmocniej, trzeba jeszcze zaczekać. Wydaje się jednak, że poza strukturalnym decouplingiem gospodarek niemieckiej i rosyjskiej, który postępował po agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, w bilansie handlowym naszych zachodnich sąsiadów można dostrzec jeszcze jeden czynnik osłabiający import. Chodzi o słabość niemieckiego popytu wewnętrznego, osłabianego zacieśnieniem monetarnym wprowadzonym przez EBC, jak również ubytek siły nabywczej konsumentów wywołany inflacją. Druga połowa 2022 r. przyniosła zarówno cykl podwyżek stopy procentowej EBC, jak i dalszy spadek koniunktury, mierzonej indeksem ESI.
Stopa proc. EBC (operacji refinansujących) i Indeks ESI dla Niemiec
Wracając do przywołanej na początku tekstu opinii eksperta Ifo, wydaje się, że o ile faktycznie eksport niemieckich firm wykazuje umiarkowaną dynamikę, tak skłonność Niemców do nabywania importowanych dóbr systematycznie maleje. Okazuje się zatem, że rekordowe nadwyżki w handlu zagranicznym można osiągać nawet przy niemrawo rosnącym eksporcie.
Analizy Pekao
