Rząd Estonii oraz największa firma stoczniowa tego kraju Baltic Workboats rozpoczęli jako liderzy konsorcjum unijnego prace nad programem opracowania półautonomicznego statku dla sił morskich Europy. Program potrwa cztery lata.
W największym jak dotąd europejskim programie obronnym współfinansowanym przez Europejski Fundusz Obronny uczestniczą 23 firmy i instytucje badawcze z 10 krajów, w tym 9 należących do Unii Europejskiej – Polski, Estonii, Szwecji, Hiszpanii, Francji, Włoch, Holandii, Belgi i Danii – oraz Norwegii.
Lider konsorcjum, Baltic Workboats, to firma znajdująca się na jednej wysp Morza Bałtyckiego, konstruująca z sukcesem łodzie i statki patrolowe, pilotówki, statki i okręty poszukiwawczo-ratownicze i rozpoznania przeznaczone zarówno dla Marynarki Wojennej, jak i klientów cywilnych. Firma prowadzi również eksport np. do krajów skandynawskich i Niemiec.
Program o nazwie EUROpean Goal mUlti Missionous Naval Reference Platform Development w skrócie EUROGUARD ma w pierwszym etapie wartość 95 mln euro z czego 65 mln euro ma pochodzić z funduszy Unii Europejskiej.
Jak stwierdził Ats Janno, szef biura zarządzania projektami w estońskim Centrum Inwestycji Obronnych, wspólnym interesem europejskim jest „rozwój technologii budowy statków i opracowanie uniwersalnej platformy statku, którą można modułowo dostosowywać do różnych misji”. Konsorcjum ma nadzieję na opracowanie i zbudowanie prototypu do końca 2027 roku.
Program wspiera Komisja Europejska, która już oświadczyła, że projekt może zwiększyć zdolności Marynarek Wojennych krajów UE do szybkiego reagowania na zagrożenia „dzięki współpracującym flotom okrętów wojennych wyposażonym w zaawansowane systemy i platformy uzbrojenia. Sam projekt zaś umożliwi Marynarkom Wojennym krajów Unii opracowanie standardów i reguł wykorzystania połautonomicznych okrętów wojennych średniej wielkości, działających samodzielnie lub w zespołach floty na wodach przybrzeżnych.
Firmy, które biorą udział w pracach konsorcjum to poza Baltic Workboats także Damen (Holandia), Naval Group, Safran Electronics and Defense oraz Thales (Francja), Fincantieri i Leonardo (Włochy) Polski Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej, Kongsberg Maritime (Norwegia), Defence SH (Dania), Centrum Morskie SSPA (Szwecja) i Navantia (Hiszpania).
Aanalitycy zwracają uwagę na nieobecność w programie firm niemieckich, zauważając przy tym, że są w nim obecni wszyscy europejscy rywale niemieckich stoczni jak Naval Group, Fincantieri, Navantia i Damen. Także półautonomiczna jednostka budowana w tym programie może być konkurencją dla podobnych niemieckich rozwiązań oferowanych, np. przez TKMS.
