Dekarbonizacja i gospodarka o obiegu zamkniętym w budowie i utrzymaniu dróg, zwiększenie równości w transporcie na całym świecie, zrównoważony rozwój i innowacyjność infrastruktury transportowej mają ogromne znaczenie dla przyszłości branży drogowej i transportowej oraz globalnej walki ze zmianami klimatycznymi – twierdzi Aleksandra Skorupska dyrektor zarządzający Polskiego Kongresu Drogowego – Komitetu Narodowego PIARC.
Roman Góralski (RG): Na początku października odbył się w Pradze XXVII Światowy Kongres Drogowy, w którym aktywnie uczestniczyli przedstawiciele PKD. Proszę powiedzieć, jaki temat dominował podczas obrad? Co szczególnie zwróciło Pani uwagę?
Aleksandra Skrupska, dyrektor zarządzający PKD (AS): 27. Światowy Kongres Drogowy to kolejne wydarzenie z cyklu Światowych Kongresów Drogowych, które organizuje PIARC – World Road Association (Światowe Stowarzyszenie Drogowe). Wydarzenie to odbywa się co 4 lata w różnych częściach świata i stawowi swoiste święto drogownictwa. To tu spotykają się liderzy branży z całego świata. Zakończony właśnie kongres w Pradze zgromadził blisko 4300 ekspertów ze 116 krajów świata.
Podczas tego prestiżowego wydarzenia odbyło się aż 71 sesji (ponad 700 prelegentów), w tym sesje ministerialne, sesje techniczne, a także warsztaty i wiele innych. Wszystkie dotyczyły aktualnie najważniejszych zagadnień, ich oceny i spojrzenia w przyszłość branży drogowej. To co ważne podczas Światowych Kongresów Drogowych omawiane są kluczowe tematy związane z drogownictwem, tym razem można było zauważyć znaczący wzrost znaczenia tematyki związanej z dekarbonizacją, zrównoważonym podejściem do projektowania, budowy i utrzymania dróg. Podkreślano stosowanie najnowszych technologii przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska naturalnego jak i poprawy dostępności infrastruktury drogowej dla wszystkich użytkowników, także w państwach słabo rozwiniętych.
Jednym z głównych punktów programu było przedstawienie wyników cyklu roboczego PIARC – Komitetów Technicznych i Grup Zadaniowych Światowego Stowarzyszenia Drogowego na lata 2020-2023. W ich opracowanie zaangażowanych było ponad 1,2 tys. ekspertów.
Kongresowi towarzyszyła wystawa, która obejmowała ponad 300 stoisk, 35 pawilonów narodowych (w tym pawilon polski), zaprezentowało się również 10 uczelni wyższych, a wystawę zwiedziło prawie 2 tys. uczniów ze szkół technicznych w Czechach.
Polski Kongres Drogowy jako Komitet Narodowy PIARC był aktywnie zaangażowany w organizację całego Kongresu.
Z niecierpliwością czekamy na kolejny 28. Światowy Kongres Drogowy, który w 2027 roku odbędzie się w Vancouver w Kanadzie.
RG: Dekarbonizacja i gospodarka o obiegu zamkniętym w budowie i utrzymaniu dróg, zwiększenie równości w transporcie na świecie, zrównoważony rozwój i innowacyjność infrastruktury transportowej w kontekście globalnych zmian klimatycznych, itd. Co to oznacza dla przyszłości branży?
AS: Gospodarka o obiegu zamkniętym w kontekście dróg oznacza projektowanie i zarządzanie infrastrukturą w sposób, który minimalizuje zużycie surowców i generowanie odpadów. To dążenie do wielokrotnego wykorzystania materiałów i minimalizacji odpadów w budowie i utrzymaniu dróg. To również oznacza, że branża budowlana musi inwestować w technologie recyklingu, który staje się coraz bardziej obecny na naszym polskim rynku drogowym.
Zrównoważony rozwój i innowacyjność infrastruktury transportowej oznacza, że sektor drogowy widzi potrzebę stosowania bardziej zrównoważonych i efektywnych rozwiązań, takich jak inteligentne systemy zarządzania ruchem czy wykorzystywanie energii odnawialnej w transporcie.
Widzimy także większą liczbę kobiet w sektorze drogowym, kiedyś branża uchodząca za typowo męską zaczyna być bardziej otwarta na równość płci. Widzimy znaczny wzrost zainteresowania studiami technicznymi wśród kobiet. W 2021 roku już 41% absolwentów kierunków budowlanych na Politechnikach w Polsce stanowiły kobiety.
Wszystkie te zmiany i cele mają ogromne znaczenie dla przyszłości branży transportowej. Branża ta będzie musiała dostosować się do nowych norm i wymagań regulacyjnych, inwestować w innowacje technologiczne i bardziej zrównoważone praktyki, a także przyczyniać się do walki ze zmianami klimatycznymi poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Jednocześnie te wyzwania tworzą nowe możliwości biznesowe, szczególnie dla firm i przedsiębiorstw, które mogą dostarczać nowe technologie, usługi i rozwiązania wspierające cele zrównoważonego rozwoju.
RG: W obecnej zmieniającej się sytuacji geopolitycznej naszego regionu i różnych zagrożeniach muszę zapytać o przewidywania dotyczące scenariuszy dla globalnych łańcuchów dostaw. Jakie zmiany nas czekają w tym zakresie, jakie kierunki nabiorą znaczenie i co to oznacza dla krajowych władz drogowych?
Globalne łańcuchy dostaw odgrywają kluczową rolę w gospodarce światowej, a zmieniająca się sytuacja geopolityczna i różne zagrożenia, takie jak np. COVID-19, mogą mieć wpływ na przyszłość tych łańcuchów. Warto wspomnieć o kilu aspektach z jakimi mamy obecnie do czynienia. Obserwujemy dywersyfikację źródeł dostaw. Firmy zaczynają szukać alternatywnych źródeł dostaw i produkcji, aby zminimalizować ryzyko zakłóceń w globalnych łańcuchach dostaw. To może oznaczać większą różnorodność dostawców i producentów w różnych regionach świata. Jednoczenie rozwija się trend do korzystania z zasobów lokalnych. Firmy skupiając się na lokalnej produkcji, ograniczają zależność od międzynarodowych dostaw. To może prowadzić do wzrostu produkcji w kraju, co z kolei generuje większy popyt na lokalny transport drogowy. To wskazuje na zwiększoną elastyczność przedsiębiorców. Do tego nie można zapomnieć o globalnym trendzie zrównoważonego rozwoju także w zakresie drogownictwa i łańcuchów dostaw.
Istnieje rosnące zainteresowanie zrównoważonymi łańcuchami dostaw, które skupiają się na ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych i zmniejszaniu negatywnego wpływu na środowisko. W związku z tym widzimy promowanie środków transportu przyjaznych dla środowiska oraz na optymalizacji tras w celu redukcji emisji CO2.
Wszystkie te zmiany trendów wpływają na sektor drogowy. Musimy być przygotowani na szybkie zmiany w lokalnych i międzynarodowych łańcuchach dostaw. Działania takie jak rozwijanie inteligentnych systemów zarządzania ruchem, inwestycje w infrastrukturę drogową, a także wspieranie badań nad zrównoważonym transportem mogą pomóc w przystosowaniu się do nowych wyzwań i potrzeb gospodarczych.
RG: Ludzkość staje dziś w obliczu być może największej rewolucji w swojej historii – rozwoju sztucznej inteligencji (AI) i Big Data. Sztywne rozwiązania opartych na ograniczonych zmiennych i nieelastycznych formułach wypierają metody oparte na sztucznej inteligencji umożliwiające dostosowanie się do wielu zmiennych, które w miarę przetwarzania coraz większych zbiorów danych oferują coraz lepsze rozwiązania. Jakie to może mieć znaczenie dla utrzymania dróg i zarządzania bezpieczeństwem?
AS: Rozwój sztucznej inteligencji (AI) i wykorzystywanie Big Data mogą mieć znaczący wpływ na utrzymanie dróg i zarządzanie bezpieczeństwem w sektorze drogowym. Ich zastosowanie może być bardzo szerokie. Na pewno ogromną rolę mogą odegrać w prognozowaniu i zarządzaniu ruchem. Sztuczna inteligencja i analiza Big Data mogą pomóc w dokładniejszym prognozowaniu i zarządzaniu ruchem drogowym. Systemy AI mogą analizować dane z kamer monitoringu, czujników ruchu i innych źródeł, aby przewidzieć korki, awarie i inne zdarzenia, co pozwala na szybsze reagowanie i optymalizację ruchu na drogach. Należy także rozważyć włączenie sztucznej inteligencji (AI) i wykorzystywanie Big Data w monitorowaniu stanu dróg co może wypłynąć na lepsze zarządzanie planowanymi remontami i efektywniej zarządzać środkami finansowymi, które jak wiadomo są zawsze ograniczone. Nie można zapomnieć o możliwościach sztucznej inteligencji (AI) i wykorzystywaniu Big Data w zakresie bezpieczeństwa na drogach. Systemy monitorujące zachowanie kierowców i reagujące na potencjalne zagrożenia mogą pomóc w zmniejszeniu liczby wypadków drogowych. Naszym celem jest dążenie do dekarbonizacji drogownictwa i tu też widzimy role AI i Big Data. Poprzez optymalizację ruchu można zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza i zużycie paliwa.
Warto jednak podkreślić, że rozwój AI i Big Data w zarządzaniu drogami i bezpieczeństwem wymaga odpowiednich inwestycji, regulacji i ochrony danych. Istnieją również wyzwania związane z prywatnością i bezpieczeństwem danych, które muszą być uwzględniane. Wprowadzanie tych technologii do sektora drogowego jest procesem stopniowym, ale może przynieść liczne korzyści w zakresie bezpieczeństwa i efektywności zarządzania drogami.
RG. Wydaje się, że coraz większego znaczenia nabiera, również w Polsce, równość społeczna i dostępność społeczna sektora drogowego. Jak oceniacie Państwo działania w tym obszarze tak w Europie, jak w naszym kraju.
AS: Równość społeczna i dostępność społeczna sektora drogowego to ważne kwestie, które odgrywają istotną rolę we wspieraniu rozwoju społeczeństwa i gospodarki. Istnieje silne dążenie do promowania zrównoważonego rozwoju w sektorze drogowym, co uwzględnia równość społeczną i dostępność. Obserwujemy liczne inwestycje w rozwój infrastruktury przyjaznej dla rowerzystów i pieszych oraz poprawę dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.
W ramach poprawy dostępności ważny jest rozwój sieci drogowych tam, gdzie dotychczas odcinki te były niedoinwestowane, tu ogromną rolę pełni także poprawa dostępności i jakości transportu publicznego.
Jednakże, warto zaznaczyć, że nadal istnieją wyzwania, takie jak stan istniejącej infrastruktury, konieczność poprawy bezpieczeństwa na drogach i dbanie o dostępność dla wszystkich grup społecznych, w tym osób z niepełnosprawnościami. Ponadto, istnieje potrzeba ciągłego monitorowania i dostosowywania działań do zmieniających się potrzeb społeczeństwa, a także kontynuacji inwestycji w sektorze drogowym w celu dalszej poprawy dostępności i równości społecznej.
RG: PKD jest współorganizatorem tegorocznych Technicznych Dni Drogowych, które odbędą się na początku listopada w Łodzi oraz organizatorem panelu międzynarodowego, w którym wezmą udział zarządzający drogami i autostradami z siedmiu państw. Czego możemy oczekiwać po tej debacie? Jakie tematy i problemy będą głównym przedmiotem dyskusji?
AS: Jesteśmy ogromnie zadowoleni, że możemy zaangażować się w przygotowanie tego wydarzenia, które już na trwale wpisało się w branżę drogową w Polsce. Spotykamy się już po raz 64., co daje nam poczucie, że integracja branży drogowej ma sens i powinna być niezmienne kontynuowana.
PKD stanowi łącznik sektora drogowego w Polsce z zagranicą dlatego też podjęło się przygotowania panelu międzynarodowego. Naszym celem było zgromadzenie kluczowych ekspertów z regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Jesteśmy ogromnie dumni, że na nasze zaproszenie odpowiedzieli generalni dyrektorzy administracji drogowych z krajów bałtyckich (Litwa, Łotwa, Estonia) i krajów grupy wyszehradzkiej (Czechy, Słowacja, Węgry). W debacie udział weźmie oczywiście także gospodarz wydarzenia, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg krajowych i Autostrad w Polsce Pan Tomasz Żuchowski. Udział wskazanych gości znacząco podnosi rangę wydarzenia i sprawia, że Techniczne Dni Drogowe stają się cenionym wydarzeniem międzynarodowym.
Generalni Dyrektorzy będą rozmawiać o nowym ładzie geopolitycznym. Znacząca część rozmowy będzie poświęcona wyzwaniom i szansom jakie się rysują dla regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Kolejnym tematem jaki będzie poruszany to efektywne przygotowanie inwestycji drogowych w oparciu o wymogi UE. Omówione zostaną także kluczowe inwestycje drogowe w Europie Środkowo-Wschodniej – wspólne korytarze transportowe (Via Carpatia; S3 – D11 – Polska, Czechy; Via Baltica).
Dziękuję za rozmowę.
Aleksandra Skorupska, dyrektor zarządzający Polskiego Kongresu Drogowego – Komitetu Narodowego PIARC jest współorganizatorem LXIV Konferencji Techniczne Dni Drogowe, która odbędzie się 6-8 listopada 2023 roku w łódzkim hotelu Andels.
