Publikacja nowego raportu rocznego BIS jest dla nas okazją, by wrócić do tematu, jakim są różnice pomiędzy polityką pieniężną prowadzoną przez banki centralne na rynkach rozwiniętych (DM) i na rynkach wschodzących (EM). Pomiędzy nimi otwiera się bowiem coraz większa luka.
- EM-om wolno mniej i jednocześnie zapewniają one wyższe stopy zwrotu inwestorom, więc historycznie nominalne i realne stopy proc. były tam zawsze wyższe niż w DM. Odmienne za to były funkcje reakcji banków centralnych w tych grupach w ostatnich latach: EMy zaczęły i skończyły zacieśniać politykę pieniężną wyraźnie wcześniej niż DMy (9-12 miesięcy). Normalizacja stóp wygląda również na bardziej kompletną, bo obecny poziom stóp realnych w EM (przeciętnie ok. 1%) jest zbliżony do najwyższych z poprzedniej dekady, restrykcyjność polityki pieniężnej DM dopiero jest, jak na standardy poprzedniej dekady, przeciętna. Generalnie zatem, banki centralne w EM są bardziej konserwatywne i bardziej literalnie rozumieją swoje strategie bezpośredniego celu inflacyjnego, co przejawia się w mniejszej wadze przypisywanej inflacji bazowej i większej koncentracji na inflacji headline.
- ile banki centralne DM kontynuują teraz zacieśnienie monetarne, o tyle EM jako całość przesuwa się coraz mocniej w stronę cięć stóp procentowych. Wiele banków centralnych w tym uniwersum albo już zaczęło łagodzenie polityki pieniężnej, albo wkrótce zacznie, korzystając z dużej przestrzeni (przykładowo, kraje Ameryki Łac. utrzymują dwucyfrowe stopy procentowe notując inflację w granicach 4-6%). Na tym tle akcentujące coraz to mniejszą część koszyka CPI podejście DM wydaje się rozsynchronizowane z danymi.
- Zaryzykujemy ocenę, że banki centralne DM znów rozgrywają starą bitwę i pod tym względem obecny okres jest podobny do 2021. Wówczas popularna była idea uporczywie niskich inflacji i stóp (pamiętamy retorykę Fed „przejściowej” inflacji), teraz w komunikacji decydentów sporo miejsca zajmuje uporczywie wysoka inflacja.
- Gdzie w tym krajobrazie szukać Polski? NBP prowadził w ostatnich latach politykę będącą hybrydą DM i EM: zacieśnienie od jesieni 2021 r.; stopy realne niższe niż przeciętnie w EM; skala zacieśnienia przypominająca raczej DM niż EM (relatywnie do inflacji). Choć Polska pozostaje w specyficznej części koszyka EM (o krajach CEE spekuluje się często, że inflacja będzie bardziej uporczywa), trendy w zakresie łagodzenia polityki pieniężnej będą tu podobne.
Przeciętna nominalna stopa procentowa banków centralnych (%)
Przeciętna realna (ex ante) stopa procentowa banków centralnych (%)
Odsetek banków centralnych zacieśniających politykę pieniężną (%)
Analizy Pekao
