15,6 mld dolarów od MFW dla Ukrainy

Ukraina i Międzynarodowy Fundusz Walutowy porozumiały się co do pakietu pożyczek w wysokości 15,6 mld dolarów. Ma on wesprzeć ukraińskie finanse rządowe oraz ułatwić inne wsparcie finansowe od sojuszników przy zapewnieniu, że państwo nad Dnieprem prowadzi konsekwentną politykę gospodarczą.

Jak poinformowało Ministerstwo Finansów Ukrainy program ma na celu „pozyskanie finansowania od międzynarodowych partnerów Ukrainy, a także utrzymanie stabilności makrofinansowej i zapewnienie drogi do powojennej odbudowy po zwycięstwie Ukrainy w wojnie z agresorem”.

Program pożyczkowy ma potrwać cztery lata, przy czym pierwsze 12-18 miesięcy ma być skoncentrowane na pomocy Ukrainie w domknięciu wysokiego deficytu budżetowego oraz złagodzeniu presji na drukowanie kolejnych „pustych” pieniędzy na bieżące wydatki. Jak stwierdził MFW, zapobieżenie drukowaniu pieniędzy w celu sfinansowania emerytur, pensji państwowych i podstawowych usług jest bardzo istotne, bowiem proces ten może pogorszyć sytuację napędzając inflację i destabilizując walutę.

Pozostała część programu ma się skupić na powojennej odbudowie i wsparciu starań Ukrainy o członkostwo w Unii Europejskiej.

Umowa MFW, według analityków, powinna przynieść Ukrainie jeszcze większe środki ponieważ stanowi dowód dla rządów potencjalnych darczyńców, w tym rządów krajów Grupy G7 i Unii Europejskiej, że rząd Ukrainy prowadzi rozsądną politykę gospodarczą.

Jak powiedział Gavin Gray, szef misji MFW na Ukrainie, porozumienie, które wciąż wymaga zatwierdzenia przez zarząd MFW powinno „pomóc w zmobilizowaniu finansowania preferencyjnego na dużą skalę od międzynarodowych darczyńców i partnerów Ukrainy w czasie trwania programu”.

Jak stwierdził waszyngtoński zarząd Międzynarodowego Funduszu Walutowego „ukraińskie władze wykazały swoje zaangażowanie w zdrową politykę gospodarczą i osiągnęły wszystkie uzgodnione cele podczas wstępnych konsultacji”. Program pożyczkowy jest tego odbiciem, bowiem wykracza poza poprzednią praktykę MFW, udzielając pożyczek krajowi w stanie wojny. Jednak nowe zasady działania MFW zezwalają na pomoc w okolicznościach „wysoce niepewnych”.

Ukraina musiała znacznie zwiększyć wydatki wojskowe, podczas gdy gospodarka skurczyła się o około 30% w 2022 r., co spowodowało wielki spadek dochodów budżetowych, głównie podatkowych. Rezultatem był ogromny deficyt budżetowy, który został pokryty zewnętrznym finansowaniem z USA, UE i innych sojuszników. Pomoc pomogła krajowi nad Dnieprem zakończyć nadmierne uzależnienie od pieniędzy drukowanych przez bank centralny i pożyczanych rządowi. Było to koniecznym krokiem na początku wojny, ale zaczynało podsycać inflację i powodować spadek wartości waluty.

Przed wojną Ukraina poczyniła postępy w reformowaniu systemu bankowego i zwiększaniu przejrzystości kontraktów rządowych. Ale nadal zajmowała 122. miejsce na 180 krajów w indeksie percepcji korupcji Transparency International, bowiem przedwojenną gospodarkę kraju charakteryzowała istotna obecność oligarchów w gospodarce oraz dość powolny postęp w ulepszaniu systemu prawnego postrzeganego jako zbyt otwarty na wpływy polityczne.

MFW stwierdził jednak, że po wstępnych konsultacjach rząd „poczynił postępy w reformach mających na celu wzmocnienie możliwości rządów, zwalczanie korupcji i praworządności oraz położenie podwalin pod powojenny wzrost, chociaż program reform do wykonania w tych obszarach pozostaje znaczący”.

Kilku wyższych urzędników, w tym wiceministrów i gubernatorów regionów frontowych, zostało zwolnionych w styczniu po tym, jak zarzuty korupcji, niektóre związane z wydatkami wojskowymi, osłabiły rząd. Prezydent Wołodymyr Zełenski, który został wybrany w 2019 r. jako antyestablishmentowy i przeciwstawiający się korupcji, przywiązuje obecnie duża wagę do maksymalnej likwidacji tego zjawiska.