Polscy eksporterzy w 2022 r. sprzedawali produkty rolno-spożywcze przede wszystkim na rynku Unii Europejskiej, ale także na rynkach krajów trzecich. W okresie styczeń-listopad 2022 r. wartość eksportu ogółem towarów rolno-spożywczych wzrosła o 27% do rekordowych 43,6 mld euro (204 mld zł) w ujęciu rocznym. Udział rynku UE w polskim eksporcie wyniósł 74%.
– Do wzrostu wartości eksportu w znacznym stopniu przyczynił się korzystny dla eksporterów kurs złotego względem euro, który wspierał konkurencyjność cenową polskich produktów rolno-spożywczych na rynku międzynarodowym. Wpływ na przychody uzyskane ze sprzedaży zagranicznej przez krajowych eksporterów miały również wysokie ceny transakcyjne żywności na rynku międzynarodowym, które m.in. były pochodną gospodarczych skutków konfliktu zbrojnego w Ukrainie – komentują analitycy KOWR.
– Uzyskiwane dobre wyniki w eksporcie towarów rolno-spożywczych świadczą o rosnącej aktywności krajowych przedsiębiorców w kierunku dywersyfikacji relacji biznesowych na rynkach krajów unijnych i krajów trzecich oraz wysokiej jakości oferowanych produktów. Dzięki dostosowywaniu oferty asortymentowej przez naszych rodzimych przedsiębiorców do zróżnicowanych preferencji konsumentów zagranicznych utrzymuje się popyt na polskie produkty na rynku międzynarodowym – dodają.
– Wzrost przychodów uzyskanych ze sprzedaży zagranicznej w okresie jedenastu miesięcy 2022 r., a także wyższe tempo wzrostu w odniesieniu do 2021 r. potwierdzają, że krajowi przedsiębiorcy działający w branży rolno-spożywczej dobrze radzą sobie na rynku międzynarodowym. Eksport artykułów rolno-spożywczych pozwala na zagospodarowanie nadwyżek żywności produkowanej w Polsce, stanowi ważne źródło przychodów dla polskiego przemysłu rolno-spożywczego i pozytywnie wpływa na gospodarkę kraju – wskazują eksperci KOWR.
Polski handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi
Jednocześnie import towarów rolno-spożywczych wyniósł 29,2 mld euro (136 mld zł) i był o 29,2% wyższy niż przed rokiem. Dodatnie saldo wymiany handlowej ukształtowało się na poziomie 14,4 mld euro (67 mld zł), o 22,7% wyższym niż w okresie styczeń-listopad 2021 r.
Struktura geograficzna eksportu
Podobnie jak w latach poprzednich produkty rolno-spożywcze były eksportowane z Polski przede wszystkim na rynek Unii Europejskiej. Z raportu Biura Analiz i Strategii KOWR dotyczącego eksportu produktów rolno-spożywczych z Polski w okresie styczeń-listopad 2022 r. wynika, że na rynku UE w ciągu 11 miesięcy 2022 r. sprzedano towary o wartości 32,3 mld euro (151 mld zł), co oznacza wzrost wartości o 29% w odniesieniu do analogicznego okresu 2021 r. i stanowiło to ponad 74% przychodów uzyskanych z eksportu towarów rolno-spożywczych ogółem.
Struktura geograficzna polskiego eksportu rolno-spożywczego w okresie styczeń–listopad 2022 r.
Do krajów UE wywożono głównie: mięso drobiowe (o wartości 3,0 mld euro), papierosy (2,7 mld euro), produkty mleczne (2,4 mld euro), mięso wołowe (1,6 mld euro), pieczywo i wyroby piekarnicze (1,6 mld euro), karmę dla zwierząt (1,4 mld euro), a także wyroby czekoladowe (1,4 mld euro).
Największe przychody z eksportu do UE-27 uzyskano ze sprzedaży do Niemiec (10,9 mld euro, wzrost o 26%), Niderlandów (2,9 mld euro, wzrost o 40%), Francji (2,7 mld euro, wzrost o 34%), Włoch (2,1 mld euro, wzrost o 21%) i Czech (2,0 mld euro, wzrost o 34%). Łącznie eksport na rynki wymienionych pięciu krajów (Niemcy, Niderlandy, Francja, Włochy i Czechy) wygenerował 20,5 mld euro, co stanowiło ponad 63% wartości eksportu do krajów UE-27.
Do krajów pozaunijnych (tzw. krajów trzecich) wyeksportowano produkty rolno-spożywcze o wartości 11,3 mld euro (53 mld zł) – wzrost wartości eksportu 21%. Udział krajów zlokalizowanych poza Unią Europejską w strukturze geograficznej polskiego eksportu artykułów rolno-spożywczych wyniósł 26%.
Do krajów pozaunijnych z Polski eksportowano przede wszystkim: produkty mleczne (940 mln euro), mięso drobiowe (902 mln euro), pszenicę (690 mln euro), czekoladę i wyroby czekoladowe (672 mln euro), pieczywo i wyroby piekarnicze (666 mln euro) oraz papierosy (577 mln euro).
Znaczącymi odbiorcami towarów rolno-spożywczych w krajach trzecich, podobnie jak w latach poprzednich, były przede wszystkim: Wielka Brytania (przychody na poziomie 3,4 mld euro, wzrost o 25%), Ukraina (865 mln euro, wzrost o 19%), Stany Zjednoczone (713 mln euro, wzrost o 30%) oraz Arabia Saudyjska (482 mln euro, spadek o 0,5%), a w dalszej kolejności: Izrael (368 mln euro, wzrost o 40%), Norwegia (275 mln euro, wzrost o 11%).
– Eksport towarów rolno-spożywczych szczególnie na rynki pozaunijne w 2022 r. stanowił realizację jednego z najważniejszych zadań umożliwiających rozwój krajowej branży żywnościowej, poprzez zwiększanie spektrum dywersyfikacji relacji biznesowych na rynkach globalnych (…). Równolegle z działaniami instytucji państwowych krajowi przedsiębiorcy, aby utrzymać wzrost sprzedaży produktów rolno-spożywczych koncentrują się na doskonaleniu jakości sprzedawanych produktów i budowaniu polskiej marki żywności za granicą – podkreślają w raporcie analitycy KOWR.
Struktura towarowa eksportu produktów rolno-spożywczych
KOWR wskazuje, że w strukturze towarowej polskiego eksportu produktów rolno-spożywczych dominowały mięso i przetwory mięsne. W okresie styczeń-listopad 2022 r. przychody uzyskane ze sprzedaży zagranicznej w ramach tej grupy towarowej były o 38% wyższe niż rok wcześniej i wyniosły 8,8 mld euro, stanowiąc 20% wartości całego polskiego eksportu produktów rolno-spożywczych.
Struktura towarowa polskiego eksportu rolno-spożywczego w okresie styczeń–listopad 2022 r.
Największy udział w wartości eksportu mięsa i przetworów mięsnych miały: mięso drobiowe (44% – 3,9 mld euro), przetwory mięsne (23% – 2,0 mld euro), mięso wołowe (22% – 1,9 mld euro) oraz mięso wieprzowe (8% – 748 mln euro). Eksport zwierząt żywych oraz pozostałych gatunków mięs był stosunkowo niewielki i stanowił odpowiednio 2% i 1% udziału w przychodach z eksportu produktów mięsnych z Polski.
Drugą pod względem wartości pozycję z 14% udziałem w eksporcie produktów rolno- -spożywczych z Polski zajmowało ziarno zbóż i przetwory, których łączna sprzedaż, w porównaniu z analogicznym okresem 2021 r., wzrosła o 40%, do 6,0 mld euro. Przychody z eksportu ziarna zbóż wyniosły 2,8 mld euro. W strukturze wolumenu wywozu 8,2 mln ton ziarna zbóż kukurydza stanowiła 42% (3,5 mln ton, wzrost wolumenu eksportu o 72%), pszenica – 40% (3,3 mln ton, spadek o 3%), żyto – 5% (403 tys. ton, spadek o 61%) i jęczmień – 4% (298 tys. ton, spadek o 32%). Eksporterzy lokowali zboże przede wszystkim na rynku unijnym (6,0 mln ton, 73% wywiezionego ziarna).
W okresie styczeń–listopad 2022 r. ziarno kukurydzy wywożono głównie do Niemiec (1,7 mln ton, 48% eksportu tego ziarna), Niderlandów (552 tys. ton, 16%) i Wielkiej Brytanii (249 tys. ton, 7%). Odbiorcą pszenicy były przede wszystkim Niemcy (1,1 mln ton, 33% eksportu tego ziarna), Nigeria (378 tys. ton, 12%) oraz RPA (253 tys. ton, 8%). Głównym kierunkiem eksportu żyta z Polski były Niemcy (344 tys. ton, 85% eksportu tego ziarna), a jęczmienia – Niemcy (198 tys. ton, 67% eksportu tego ziarna), Niderlandy (36 tys. ton, 12%) oraz Algieria (31 tys. ton, 10%).
– Wzrost wartości eksportu odnotowano praktycznie we wszystkich grupach towarowych artykułów rolno-spożywczych, tj. tytoniu i wyrobów tytoniowych (o 4%, do 4,0 mld euro), produktów mlecznych (o 40%, do 3,3 mld euro), cukru i wyrobów cukierniczych (o 15%, do 2,9 mld euro), ryb i przetworów (o 14%, do 2,5 mld euro), a także warzyw i przetworów (o 21%, do 2,1 mld euro) oraz owoców łącznie z przetworami (o 7%, do 1,7 mld euro). Większa była również wartość wywozu m.in.: nasion roślin oleistych i tłuszczów roślinnych – o 78% (1,4 mld euro), kawy, herbaty i kakao – o 27% (1,0 mld euro), soków owocowych i warzywnych – o 26% (0,8 mld euro) oraz alkoholu – o 15% (0,7 mld euro) – czytamy w opracowaniu Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Saldo handlu zagranicznego wybranymi produktami rolno-spożywczymi w okresie styczeń–listopad 2021 r. i 2022 r.
