Rolnicy mogą wykorzystać odchody zwierzęce do produkcji energii elektrycznej oraz ciepła poprzez instalowanie mikrobiogazowni. Ze względu na rosnące obecnie koszty energii czy ciepła, takich instalacji może przybywać, bowiem ich budowa to ograniczenie tych kosztów
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa podaje, że na razie takich instalacji jest w Polsce ok. 35, ale będzie więcej. Waldemar Humięcki, dyrektor generalny KOWR mówi portalowi ISBiznes.pl, że obecnie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej prowadzi nabór wniosków o dofinansowanie, a celem jest zwiększenia produkcji energii ze źródeł odnawialnych w sektorze rolniczym. Termin składania wniosków został przedłużony do 20 grudnia 2022 r.
Mikrobiogazownie idealne rozwiązanie dla hodowców bydła i trzody
Mikrobiogazownia rolnicza to instalacja o mocy zainstalowanej elektrycznej do ok. 50 kW, a rolnicy mogą je wykorzystywać na potrzeby własne. Według KOWR mikrobiogazownia rolnicza wykorzystująca gnojowicę do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła to idealne rozwiązanie dla hodowców bydła i trzody chlewnej.
Dodatkowo, w procesie produkcji biogazu rolniczego powstaje masa pofermentacyjna, stanowiąca naturalny nawóz. Stosowanie pofermentu znacząco obniża koszty zakupu nawozów mineralnych, przyczynia się do poprawy jakości gleby, a tym samym przekłada się na wyższe plony.
KOWR podaje, że korzyści wynikające z posiadania mikrobiogazowni rolniczej przekonują coraz większą liczbę rolników do inwestowania w tego typu instalacje. Koszty budowy mikrobiogazowni o wielkości 16-74 kW mogą mieścić się w przedziale ok. 1,3-2,6 mln zł. W dn. 20–21 października 2022 r. KOWR organizował w Stadzie Ogierów Książ w Wałbrzychu (woj. dolnośląskie) szkolenie dotyczące możliwości zagospodarowania odchodów zwierzęcych poprzez ich wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej oraz ciepła w mikrobiogazowniach rolniczych. W szkoleniu uczestniczyli przedstawiciele spółek hodowli zwierząt o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. W trakcie wydarzenia uczestnicy odwiedzili mikrobiogazownię rolniczą, funkcjonującą w gospodarstwie rolnym w Starczowie, należącym do Ośrodka Hodowli Zarodowej w Kamieńcu Ząbkowickim. W szkoleniu wzięło udział 36 osób.
Specjalnie dla ISBiznes.pl Waldemar Humięcki, dyrektor generalny KOWR
Barbara Woźniak, ISBiznes.pl: Kto może skorzystać z takiej instalacji, żeby była opłacalna i jakie są warunki opłacalności?
Waldemar Humięcki: Mikrobiogazownie rolnicze to niewielkie instalacje o mocy elektrycznej do 50 kW, które zazwyczaj pracują w oparciu o gnojowicę trzody chlewnej lub bydlęcą. Są to zatem instalacje dedykowane gospodarstwom rolnym prowadzącym produkcję zwierzęcą. Ich niewielkie rozmiary powodują, że inwestycją w tego typu źródło OZE mogą się zainteresować gospodarstwa posiadające stado około 100 krów albo 2000 tuczników.
Na opłacalność funkcjonowania mikrobiogazowni rolniczej ma wpływ przede wszystkim ilość substratu dostępnego w najbliższym otoczeniu oraz poziom autokonsumpcji wytworzonej energii elektrycznej. Właściwe dostosowanie instalacji do posiadanych zasobów, pozwala na efektywne jej wykorzystanie oraz na optymalizację kosztów zarówno budowy mikrobiogazowni, jak i późniejszej eksploatacji.
Warto również podkreślić, że do czynników decydujących o ekonomii takiego przedsięwzięcia, należy również racjonalne wykorzystanie ciepła powstającego podczas produkcji energii elektrycznej.
BW: Jakiego rzędu są koszty całej instalacji i okres zwrotu z tej inwestycji?
WH: Koszt budowy mikrobiogazowni uzależniony jest od wielu czynników, takich jak wielkość planowanej mikrobiogazowni, rodzaj i jakość wykorzystywanych surowców czy możliwość wykorzystania infrastruktury istniejącej już w gospodarstwie np. zbiorników na gnojowicę.
Według informacji przekazywanych przez jednego z dostawców technologii koszt całej inwestycji, w systemie zaprojektuj i wybuduj, waha się w graniach 1,2 – 2,5 mln zł w zależności od mocy instalacji.
Obserwowany w ostatnim czasie wzrost kosztów energii i nawozów powoduje, że okres zwrotu takiej inwestycji jest obecnie znacznie krótszy niż jeszcze rok temu, co w efekcie powoduje, że co raz większa liczba rolników interesuje się budową mikrobiogazowni rolniczych.
BW: Czy rolnicy mogą liczyć na jakieś dopłaty, czy pomoc finansową na ten cel?
WH: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej prowadzi nabór wniosków o dofinansowanie w ramach programu priorytetowego „Agroenergia. Część 2) Biogazownie rolnicze i małe elektrownie wodne”, którego celem jest zwiększenia produkcji energii ze źródeł odnawialnych w sektorze rolniczym.
Termin na składanie wniosków w ww. programie został przedłużony do dnia 20 grudnia 2022 r., lub do wyczerpania alokacji środków. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
BW: Jakie są korzyści z takiej instalacji? Ilu producentów jest obecnie w Polsce, którzy wykonują tego typu instalacje?
WH: Główną korzyścią z funkcjonowania mikrobiogazowni rolniczej jest możliwość osiągnięcia samowystarczalności energetycznej gospodarstwa, poprzez zredukowanie do zera kosztów zakupu energii elektrycznej i ciepła z zewnątrz. Sprzedaż nadwyżek wytworzonej energii to dodatkowa korzyść dla właściciela takiej instalacji.
Kolejną, nie mniej ważną zaletą działania mikrobiogazowni rolniczej jest możliwość zagospodarowania gnojowicy. Przefermentowane odchody zwierzęce to idealny nawóz, który z powodzeniem może być wykorzystywany do nawożenia pól niemal przez cały rok. Dodatkowo, masa pofermentacyjna ma znacznie lepsze właściwości nawozowe niż surowa gnojowica, gdyż zmienia się struktura zawartego w niej azotu, na formę łatwiej przyswajalną przez rośliny. To z kolei powoduje zmniejszenie nawożenia mineralnego, a tym samym ogranicza koszty produkcji roślinnej.
Zgodnie z informacjami przekazanymi Dyrektorowi Generalnemu KOWR przez Operatorów Systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego na dzień 30 czerwca 2022 r. do ich sieci dystrybucyjnych przyłączonych było 35 mikroinstalacji, w których była wytwarzana energia elektryczna i ciepło z biogazu rolniczego.
BW: Jakie są oceny rolników, którzy już z takiej mikrobiogazowni korzystają? Czy Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa prowadzi jakieś działania wspierające rozwój mikrobiogazowni rolniczych?
WH: W ramach ustawowych zadań KOWR prowadzi działania wspierające rozwój odnawialnych źródeł energii na terenach wiejskich. W tym roku na zlecenie KOWR został wyprodukowany i wyemitowany w Telewizji Polskiej program pt. Magazyn Rolniczy, w całości poświęcony tematyce mikrobiogazowni rolniczych.
Ponadto, w bieżącym roku zaplanowaliśmy m.in. produkcję filmu edukacyjnego, promującego mikrobiogazownie rolnicze. Chcemy przedstawić w nim wszystkie korzyści z funkcjonowania mikrobiogazowni rolniczych, zarówno te ekonomiczne, ważne dla właściciela instalacji, jak i korzyści środowiskowe, ważne dla okolicznych mieszkańców oraz klimatu.
Wkrótce uruchomimy również cykl szkoleń z zakresu budowy i eksploatacji monosubstratowych mikrobiogazowni. Szkolenia będą się składać z części teoretycznej oraz warsztatów odbywających się w gospodarstwach rolnych, w których już funkcjonują mikrobiogazownie rolnicze.
W planach mamy także wydanie poradnika, który pomoże zainteresowanym zaplanować oraz zrealizować inwestycję w zakresie budowy ww. instalacji.
Zrealizowany film, Magazyn Rolniczy oraz informacje o planowanych szkoleniach można znaleźć na stronie internetowej Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w zakładce OZE – Działania informacyjno-promocyjne.
Bardzo dziękuję za rozmowę.
