Nowe regulacje i nowa definicja napoju rozszerzy opłatę cukrową i przyczyni się do wzrostu cen wielu produktów negatywnie wpływając na producentów wszystkich napojów oraz godzi w interesy branży przetwórstwa rolno-spożywczego i jego rolniczego zaplecza surowcowego – ocenia Konfederacja Lewiatan
W październiku Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw. Teraz zakończyły się konsultacje publiczne tego projektu.
– Propozycje nowych regulacji oceniamy negatywnie z punktu widzenia przedsiębiorców, zwłaszcza tych, którzy zajmują się produkcją napojów. Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o zdrowiu publicznym obciążają opłatą cukrową wyłącznie napoje z dodatkiem cukru, kofeiny lub tauryny. Propozycja zmierza do opodatkowania napojów nawet, jeśli nie zawierają tych składników – mówi Anna Słomińska-Wernik, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
– Nowa definicja napoju spowoduje objęcie opłatą wyrobów, w których niewielka obecność węglowodanów i cukrów nie wynika z dodania jakichkolwiek substancji słodzących lecz jest wyłącznie naturalną pochodną procesu technologicznego produkcji tychże wyrobów. Spowoduje to m.in. objęcie opłatą soków, nektarów i innych napojów
zawierających co najmniej 20% soku owocowego lub warzywnego, do których nie dodano cukru – dodaje.
– Zaproponowane zmiany wychodzą poza główny cel nowelizacji, jakim jest, zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy, „uproszczenie poboru opłaty od środków spożywczych oraz wyeliminowanie zidentyfikowanych ograniczeń i wątpliwości interpretacyjnych”, gdyż prowadzą do radykalnego rozszerzenia podatku na nowe grupy produktów, dotychczas nieopodatkowane, co jest niezgodne z celami pierwotnej regulacji oraz godzi w interesy m.in. polskiego przetwórstwa rolno-spożywczego i jego rolniczego zaplecza surowcowego – mówi też Anna Słomińska Wernik.
Dla krajowych producentów podstawowym składnikiem soków i napojów owocowych i owocowo-warzywnych są soki z polskich jabłek oraz innych owoców i warzyw z rodzimych plantacji. Wprowadzenie dodatkowego opodatkowania soków, nektarów i napojów negatywnie odbije się na skupie surowca. Zniechęci producentów do zmian w składzie napojów poprzez ograniczenie dodawania cukru, co jest możliwe m.in. dzięki większemu udziałowi soków w składzie produktu.
Ucierpią też piwa bezalkoholowe
Konfederacja Lewiatan wskazuje, że innym przykładem wyrobów dla których zmiana definicji napoju wpłynie negatywnie są piwa bezalkoholowe typu lager, w składzie których nie występują żadne substancje słodzące, natomiast znajdują się w nich węglowodany pochodzenia naturalnego, czyli ze słodu jęczmiennego, który jest podstawowym surowcem przy produkcji piwa.
Objęcie opłatą cukrową wszystkich piw bezalkoholowych – nawet tych, w których nie ma substancji słodzących – może doprowadzić do wycofania się części producentów z produktów bezalkoholowych, wstrzymania rozwoju tej oferty lub powrotu do segmentu piw zawierających alkohol.
Konfederacja Lewiatan ocenia też, że znacznie obniży to atrakcyjność tego segmentu produktów piwowarskich, jak też ograniczy dostępność produktów bezalkoholowych, a tym samym doprowadzi do zatrzymania procesu odchodzenia od spożycia alkoholu. W rezultacie stałoby to w sprzeczności z prozdrowotnym celem jaki ta regulacja ma osiągnąć.
Ponadto, ustawa rozszerza pojęcie „wprowadzenia na rynek krajowy napojów” o zdarzenia inne niż sprzedaż napojów. Tym samym opłatą cukrową zostaną obciążone produkty przekazywane nieodpłatnie co może okazać się niekorzystne dla społeczeństwa, ponieważ producenci i nabywcy napojów przestaną wspierać inicjatywy społeczne/charytatywne poprzez czynienie darowizn w formie rzeczowej.
Zgodnie z nowym projektem opłatę cukrową mają odprowadzać nie, jak obecnie, sprzedawcy detaliczni lub podmioty dostarczające im napoje, lecz producenci lub importerzy. Opłata będzie też obowiązywała przy sprzedaży przez internet.
Opłata cukrowa lub też podatek cukrowy to danina, która – według resortu zdrowia – ma wspierać prozdrowotne wybory konsumentów i ograniczyć spożycie słodkich napojów. Ma też zniechęcać konsumentów do spożywania wysokosłodzonych napojów, a tym samym motywować producentów do redukcji ilości cukru i substancji słodzących w oferowanych produktach.
Opłata cukrowa jest nakładana na napoje z dodatkiem: cukrów (monosacharydów, disacharydów środków spożywczych zawierających te substancje); substancji słodzących (np. ksylitol, sorbitol, aspartam) i kofeiny lub tauryny. Opłata nie może wynieść więcej niż maksymalnie 1,2 zł w przeliczeniu na 1 litr napoju.
Opłata cukrowa jest sumą dwóch wartości, stałej i zmiennej. Na każdy litr napoju opłata wynosi:
- 0,50 zł opłaty stałej – za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju lub za zawartość (w jakiejkolwiek ilości) co najmniej jednej substancji słodzącej
- 0,05 zł opłaty zmiennej – za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju
Napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny są objęte dodatkową opłatą w wysokości 0,10 zł w przeliczeniu na litr napoju.
