Zgodnie z oczekiwaniami, na październikowym posiedzeniu Rady Prezesów EBC zapadła decyzja o podniesieniu stóp procentowych o 75 pb. Nie jest to również koniec cyklu podwyżek – komunikat i konferencja po posiedzeniu nie pozostawiają wątpliwości, że EBC planuje jeszcze kilka ruchów stóp w górę
Ile i jak dużych – to będzie zależeć od napływających danych, ale bank nie wykazuje tutaj skłonności do zwalniania tempa. Rynek dostrzegł jednak zmianę akcentów względem wzrostu PKB.
Ciekawy naszym zdaniem jest taniec EBC wokół bilansu. EBC będzie bowiem w dalszym ciągu reinwestować wpływy z posiadanego portfela obligacji i zamierza to robić „przez długi czas”. Stoi to w sprzeczności z praktyką, którą przyjęły „anglosaskie” banki centralne (Fed, BoE, BoC), które po rozpoczęciu podwyżek zmniejszają bilans przez wygaszanie reinwestycji. Redukcja portfela obligacji miałaby sens z punktu widzenia celów i spójności działań EBC.
Zamiast tego bank zdecydował się wpłynąć na inny element bilansu, czyli preferencyjne pożyczki płynnościowe (TLTRO), których wartość to w tej chwili ponad 2 biliony euro. EBC zasugerował a potem podjął decyzję o wstecznej zmianie warunków wszystkich istniejących (tzw. trzeciej serii). Zamiast oryginalnego oprocentowania po głęboko ujemnych stopach, od 23.11 TLTRO będą oprocentowane wg stóp procentowych EBC obowiązujących do momentu spłaty. Jednocześnie, EBC umożliwi wcześniejszą spłatę TLTRO w trzech dodatkowych terminach.
O co chodzi? EBC, mając podstawę prawną, zmienia reguły gry w jej trakcie. Podbije tym samym koszty finansowania europejskich banków i ograniczy ich zdolność do udzielania kredytów. Na pierwszy rzut oka jest to zatem udrożnienie transmisji. Z drugiej strony jednak odpowiada to na problem, który nie istnieje – kredytowe kurki w strefie euro zakręcają się same z uwagi na niższą tolerancję na ryzyko i wzrost ryzyka kredytowego. EBC zatem znalazło sposób na szybsze zmniejszenie bilansu, który w mniejszym stopniu wpłynie na peryferyjne rynki długu (dla przypomnienia – EBC chce je stabilizować nowym instrumentem!) niż wyjście z rynku obligacji w stylu anglosaskim. W pewnym sensie nie jest to nic nowego – EBC pozwolił pierwszym (T)LTRO się spłacić i w ten sposób zredukować znacząco bilans w latach 2013-14 (prawdopodobnie za wcześnie). Z redukcją portfela obligacji nie będzie się spieszyć, ale w grudniu poznamy szczegóły.
Główne stopy procentowe EBC (%)
Bilans EBC (bln EUR)
Ewolucja wartości pożyczek TLTRO w czasie wg oryginalnych terminów spłaty (bln EUR)
Zespół Analiz i Prognoz Rynkowych Banku Pekao
