Sprzedaż obligacji detalicznych bije rekordy a ministerstwo finansów podwyższa ich oprocentowanie. Postanowiliśmy sprawdzić, jakie znaczenie mają te papiery dla finansowania potrzeb pożyczkowych państwa i w jakim stopniu mogą one wypychać z rynku obligacje hurtowe
Obligacje oszczędnościowe zyskują szczególnie na atrakcyjności w okresach wysokiej inflacji, gdyż trudno wówczas znaleźć instrument, który jest porównywalnie bezpieczny i zarazem niemal gwarantuje przeniesienie wartości pieniądza w czasie. Mowa tu głównie o obligacjach o zmiennym oprocentowaniu indeksowanym do inflacji, które stanowią już ponad 80% sprzedaży.
Trudno się więc dziwić, że sprzedaż obligacji detalicznych systematycznie rośnie. Obecnie jest to ok. 3 mld zł na miesiąc – sześć razy więcej niż jeszcze 5 lat temu. Wprawdzie w ostatnich miesiącach sprzedaż ta malała – najpewniej za sprawą bardzo niskiego oprocentowania w pierwszym roku od zakupu (1,0 – 1,8%), ale można się spodziewać że ponownie zbliży się do 4 mld zł na miesiąc, gdyż w czerwcu Ministerstwo Finansów poprawiło swoją ofertę. Podwyższyło oprocentowanie w pierwszym roku do 3,00 – 5,75% oraz wprowadziło nowe typów obligacji, których odsetki zależą od stopy referencyjnej NBP.
Rola obligacji detalicznych w finansowaniu potrzeb pożyczkowych budżetu faktycznie się zwiększyła, ale trudno mówić aby nabrała jakiejś nowej jakości. Od kilku miesięcy obligacje te stanowią ok. 7% całkowitego zadłużenia budżetu państwa w obligacjach skarbowych. Na tle innych krajów to raczej dużo (zbliżony odsetek mają Włochy), ale przykład Węgier (24%), Portugalii (13%) oraz Irlandii (10%) pokazuje, że udział gospodarstw domowych w finansowaniu potrzeb pożyczkowych budżetu może się jeszcze zwiększyć.
Obligacje detaliczne są coraz lepszym substytutem obligacji hurtowych, ponieważ ich przeciętna zapadalność się wydłuża (rośnie popyt na dłuższe papiery). W tym roku, podobnie jak w poprzednim podaż netto obligacji detalicznych zwiększy się najprawdopodobniej o ok. 15 mld zł, co pozwoli pokryć ok. 30% potrzeb pożyczkowych netto budżetu państwa wyniosą 40-50 mld zł. Wobec wysokich rentowności obligacji hurtowych i dużej roli popytu z zagranicy nie dziwi, że Ministerstwo Finansów postanowiło mocniej zawalczyć o rynek obligacji oszczędnościowych.
Analitycy Banku Pekao
